طرح صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی در حالی در مجلس شورای اسلامی تصویب شد که با مخالفت‌های بسیار زیادی از سوی بسیاری از فعالان و کسب و کارهای فضای مجازی روبرو شده است. ما در مدلین علاوه بر اینکه با ایجاد محدودیت غیر کارشناسی شده و آسیب‌زا در فضای مجازی مخالف هستیم، رویکردها و تفکرات جاری در طرح صیانت را برای آینده سلامت و حوزه بهداشت و درمان بسیار مخرب می‌دانیم.
رویکرد طرح صیانت مانعی برای آینده سلامت
در طرح صیانت تمرکز بر روی خدمات پایه کاربردی است و ساختارهای نظارتی که در آن در نظر گرفته شده بر خدمات پایه کاربردی عمومی از جمله پیام‌رسان‌ها و شبکه‌های اجتماعی و موتورهای جستجو و غیره تمرکز دارد. این در حالی است که خدماتی که از طریق فضای مجازی ارائه می‌شود به سرعت در حال گسترش هستند.
شاید این موضوع که حوزه‌های دیگر به خصوص سلامت دیجیتال در طرح صیانت مستقیما جایگاهی ندارد نکته خوبی باشد ولی این رویکردی است که سیاست‌گذاران حوزه‌های دیگر نیز می‌تواند به سادگی از آن الگو‌برداری کنند.
تا امروز نیز ردپای این طرز فکر در حوزه سلامت دیده شده بود و با اجرایی شدن طرح صیانت می‌تواند تشدید پیدا کند. مهمترین اثری که این رویکرد در آینده سلامت به جا خواهد گذاشت محدودیت شدید نوآوری‌های دیجیتال سلامت است.
رویکرد طرح صیانت عامل محدودیت شدید در نوآوری‌های دیجیتال
حوزه سلامت به خودی خود محدودیت‌های بسیاری برای نوآوری دارد. با محدودیت‌هایی که طرح صیانت بر فضای مجازی اعمال می‌کند فرصت‌های نوآوری سلامت دیجیتال از آنچه که هست نیز کمتر خواهد شد. همانند بسیاری از کسب و کارهای نوآورانه دیجیتال در حوزه‌های دیگر که با این طرح رو به زوال خواهند گذاشت، استارتاپ‌ها و کسب و کارهای نوپای سلامت دیجیتال با این شرایط در نطفه خفه می‌شوند.
بدین شکل می‌توان آینده‌ای را تصور کرد که مردم کشورمان از بسیاری از خدمات و مراقبت‌های مبتنی بر تکنولوژی های دیجیتال که تشخیص و درمان زودهنگام و به صرفه را فراهم می‌کنند محروم خواهند شد.
توسعه تکنولوژی های پیشرفته دیجیتال که بتواند ارزش واقعی برای سلامت و جان مردم بدون مشارکت و همکاری جهانی امکانپذیر نیست و دستیابی به این فناوری ها دیجیتال سلامت حتی اگر در کشور دیگری ساخته و عرضه شده باشند با زیرساخت‌ها و منابع محدود یک کشور غیرممکن است.
البته بعید است که جان و سلامت مردم در آینده و حتی در امروز برای بسیاری از آنان اهمیتی داشته باشد.
رویکرد متمرکز به حاکمیت و مالکیت داده
داده ها جایگاهی مهم در آینده سلامت دارند و بحث مدیریت، حفاظت، حاکمیت و مالکیت داده های سلامت از موضوعات جدی در آینده به شمار می‌رود. حساسیت این داده ها باعث می‌شود که بسیاری حاکمیت و مالکیت متمرکز برای داده های سلامت را ترجیح دهند.
تجربه جهانی نشان می‌دهد که مدل متمرکز برای حاکمیت داده های سلامت الزاما بهترین روش نیست و می‌تواند خطرات و مشکلاتی را چه از نظر امنیت و چه از نظر ارزش آفرینی از طریق داده های سلامت را پدید آورد.
تاکنون همواره حاکمیت داده های سلامت کشور رویکرد متمرکز بوده و وزارت بهداشت و زیرمجموعه های آن خود را مالک داده های سلامت می‌داند. هر چند که نبود قوانین دقیق و شفاف در این زمینه باعث شده که این حاکمیت در برخی از مواقع سلیقه‌ای و رانتی باشد. حاکمیت داده در طرح صیانت نیز رویکردی متمرکز دارد و بدون شک باعث افزایش رانت در دسترسی و استفاده از داده خواهد شد.
مانع در دسترسی به زیرساخت‌ها و راهکارهای بین‌المللی
همانطور که ما امروز از بسیاری از راهکارها، ابزارها، داروها و تجهیزات پزشکی و سلامت از کشورهای مختلف تامین می‌شوند، همه راهکارهای سلامت دیجیتال نیز قرار نمی‌تواند در درون کشور توسعه پیدا کنند. با توجه به اینکه بخش قابل توجهی از سلامت دیجیتال بر مداخلات عمومی تمرکز دارد و باید میان تعداد زیادی از مردم استفاده شود می‌تواند در آینده مشمول طرح صیانت شود.
از سوی دیگر همانطور که امروز بسیاری از مواد اولیه داروها و قطعات تجهیزات پزشکی تولید داخل از کشورهای دیگر تامین می‌شود، نیاز است که برای برخی از راهکارهای سلامت دیجیتال از زیرساخت‌های خارجی بهره گرفته شود. هم‌اکنون نیز همکاری و استفاده از این زیرساخت‌های خارجی مشکلات بسیاری دارد و محدودیت‌هایی که طرح صیانت ایجاد می‌کند شرایط را برای توسعه سلامت دیجیتال در کشور سختتر نیز می‌کند.
ما در مدلین با طرح صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی مخالف هستیم
ما نیز در کنار فعالان حوزه فناوری اطلاعات، کسب و کارهای مجازی و آنلاین و صاحبنظران و کارشناسان فناوری کشور، با طرح صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی که در مجلس شورای اسلامی تصویب شد مخالف هستیم و از همه شما عزیزان و همراهان مدلین دعوت می‌کنیم با امضای کارزار مخالفت با طرح صیانت در این حرکت اجتماعی مشارکت نمایید.