در طول سال های اخیر به‌كارگیری گیاهان دارویی در بسیاری از کشورهای دنیا روند صعودی داشته است. در ایران تعداد زیادی از مردم به‌طور مستمر یا در کنار استفاده از داروهای شیمیایی به استفاده از گیاهان دارویی روی آورده‌اند.
براساس نظر گیاه‌شناسان و پ‍‍ژوهشگران، تعداد گونه‌های گیاهی ایران در حدود ۸۰۰۰ گونه بوده که از نظر تنوع گونه‌ای حداقل دو برابر قاره اروپا است. تحقیقات نشان داده است که بیش از ۲۳۰۰ گونه از گیاهان کشور دارای خواص دارویی، عطری، ادویه‌‌ای و آرایشی- بهداشتی هستند. همچنین ۱۷۲۸ گونه از این گیاهان، گیاهان بومی ایران هستند، یعنی تنها در سرزمین ایران می‌رویند و به‌عنوان یک ظرفیت انحصاری در کشور محسوب می‌شوند.
بر اساس پیش‌بینی بانک جهانی در سال ۲۰۵۰ گردش مالی و تجارت جهانی متمرکز و مبتنی بر گیاهان دارویی و داروهای گیاهی به حدود ۵۰۰۰ میلیارد دلار خواهد رسید(+).
اپلیکیشن‌های گیاهان دارویی در یک نگاه
برای یافتن اپلیكیشن‌های گیاهان دارویی از اطلاعات «نقشه اپلیكیشن‌های سلامت ایران در سال ۹۸» استفاده شده‌است. از میان ۲۸۷۰ اپلیکیشن حوزه‌ی سلامت ۹۳ اپلیکیشن در دسته‌ی «گیاهان دارویی» قرار گرفته است.
این اپلیكیشن‌ها در كافه بازار، میانگین ۴.۳ امتیاز گرفته و ۱۵۷۹ نصب فعال داشته‌اند. در میان این اپلیكیشن‌ها ۴ اپلیکیشن که بیش از ۵۰۰۰ مورد نصب فعال داشتند، به‌عنوان پرمخاطبترین اپلیکیشن‌های این دسته مورد بررسی قرار گرفته است.
جدول مقایسه اپلیکیشن های گیاهان دارویی
| خواص گیاهان دارویی و میوه‌ها | عطاری، خواص گیاهان دارویی‌سنتی | دارو گیاهی و طب سنتی | اکسیر سبز | |
| معرفی منابع علمی معتبر | × | × | × | × |
| مولتی مدیا | ✔ | ✔ | ✔ | ✔ |
| ارائه‌ی نسخه‌ی درمانی براساس بیماری | ✔ | ✔ | ✔ | ✔ |
| بررسی تداخل‌های دارویی | × | × | × | × |
| جستوجوی کاربردی براساس بیماری | × | × | × | ✔ |
| تعداد نصب فعال | ۵۰۰۰۰ | ۵۰۰۰ | ۵۰۰۰ | ۵۰۰۰ |
| امتیاز کسب‌شده | ۴.۷ | ۴.۴ | ۴.۶ | ۴.۷ |
| تعداد کامنت‌ها | ۱۸۹ | ۱۳۹ | ۳۶۶ | ۱۷۴۳۱ |
بررسی اپلیکیشن‌های گیاهان دارویی
خواص گیاهان دارویی و میوه‌ها
| توسعه‌دهنده: کوردسافتس |
| تعداد نصب: ۵۰۰۰۰ |
| امتیاز: ۴.۷ بر اساس نظر ۱۸۹ نفر کاربر |
معرفی اپلیکیشن
این اپلیکیشن در برگیرنده‌ی اطلاعات مربوط به خواص‌درمانی، ترکیبات و روش مصرف گیاهان و میوه‌ها با خواص دارویی است.
خدمات ارائه‌شده توسط اپلیکیشن
- جمع‌آوری اطلاعات میوه‌ها و گیاهان دارویی
- آموزش روش مصرف برای کاربرد‌های مختلف درمانی و بهداشتی
نحوه عملکرد
در صفحه‌ی اصلی این اپلیکیشن دو دسته‌ی اصلی وجود دارد: ۱- میوه‌ها ۲- گیاهان
در هر بخش اطلاعات مربوط به ترکیبات شیمیایی مهم هر میوه یا گیاه، موارد مصرف، روش مصرف، ارزش غذایی، هشدار‌ها و مضرات جمع‌آوری شده‌است. قابلیت به اشتراک‌گذاری این مطالب وجود دارد. در هر قسمت تبلیغاتی از اپلیکیشن‌های دیگر دیده می‌شود. در صفحه‌ی اصلی امکان جستوجوی کاربردی براساس نام گیاه یا میوه مورد نظر وجود دارد.
تحلیل کاربردی اپلیکیشن
خدمات شاخص
خدمات شاخصی نسبت به اپلیکیشن‌های دیگر وجود ندارد.
پشتوانه علمی
منبع مطالب، سایت https://7ganj.ir بوده و پشتوانه‌ی علمی دیگری معرفی نشده‌است.
قیمت‌گذاری
استفاده از این برنامه رایگان است.
لینک نصب نرم‌افزار در کافه بازار: https://cafebazaar.ir/app/kurdsofts.net.khavas_mive
آدرس وبسایت: https://7ganj.ir
عطاری، خواص گیاهان دارویی سنتی
| توسعه‌دهنده: سام ۴۴ |
| تعداد نصب: ۵۰۰۰ |
| امتیاز: ۴.۴ بر اساس نظر ۱۳۹ نفر کاربر |
معرفی اپلیکیشن
این اپلیکیشن شامل اطلاعات و خواص دارویی گیاهان همچون تاریخچه، کاربرد‌های دارویی و بهداشتی، روش مصرف و استفاده از این گیاهان در برنامه‌های غذایی مختلف است.
خدمات ارائه شده توسط اپلیکیشن
- مقاله‌های مختلف در مورد بیماری‌های خاص
- خواص دارویی گیاهان مختلف
- ارائه‌ی تاریخچه پیدایش و مصرف گیاهان دارویی
نحوه عملکرد
در صفحه‌ی اصلی این اپلیکیشن قسمت‌های مختلفی از جمله بررسی هر گیاه دارویی به‌صورت جداگانه و مقاله‌هایی در مورد بیماری‌های خاص و مراقبت‌های بهداشتی و زیبایی پوست و مو با استفاده از گیاهان دارویی و طب سنتی جمع‌آوری شده‌است.
در مقاله‌های معرفی گیاهان دارویی تاریخچه، ترکیبات ویتامین‌ها و مواد معدنی موجود در هر گیاه، مقدار، کاربرد و روش مصرف گرد‌آوری شده‌است.
در مقاله‌های مرتبط با پیشگیری و درمان بیماری‌ها با ترکیبات گیاهان مختلف، چگونگی مصرف و ترکیب این گیاهان و راهنمای مختلف مصرفی آورده شده است.
تحلیل کاربردی اپلیکیشن
خدمات شاخص
این اپلیکیشن خدمات شاخصی نسبت به اپلیکیشن‌های دیگر ندارد.
پشتوانه علمی
برای منابع سایت‌های beytoote.com و seemorgh.com معرفی شده‌است. در تهیه‌ی مقاله‌ها از سایت‌های خبری مانند ایسنا استفاده‌شده و منبع و پشتوانه علمی مشخص نشده‌است.
قیمت‌گذاری
استفاده از این برنامه رایگان است.
لینک نصب نرم‌افزار در کافه بازار: https://cafebazaar.ir/app/com.nazdooneh.attari
دارو گیاهی و طب سنتی
| توسعه‌دهنده: تیشکا |
| تعداد نصب: ۵۰۰۰ |
| امتیاز: ۴.۶ بر اساس نظر ۳۶۶ نفر کاربر |
معرفی اپلیکیشن
این اپلیکیشن شامل مقاله‌های متعدد برای پیشگیری و درمان بیماری‌ها با گیاهان دارویی و طب سنتی و کاربرد‌های مختلف گیاهان دارویی است.
خدمات ارائه شده توسط اپلیکیشن
- معرفی دستور‌العمل‌های مختلف مصرف
- چگونگی تهیه‌ی ترکیبات گیاهی برای موارد درمانی، بهداشتی و زیبایی پوست و مو
نحوه عملکرد
در صفحه‌ی اصلی اپلیکیشن در قسمت فهرست مطالب، مقاله‌های مختلفی در مورد راه‌های پیشگیری و درمان بیماری‌ها با گیاهان دارویی، خواص درمانی گیاهان دارویی مختلف و کاربرد‌های آنها جمع‌آوری شده‌است.
تحلیل کاربردی اپلیکیشن
خدمات شاخص
خدمات شاخصی نسبت به اپلیکیشن‌های دیگر وجود ندارد.
پشتوانه علمی
منبع اپلیکشین سایت akairan.com معرفی و منابع علمی معتبری ذکر نشده است.
قیمت‌گذاری
استفاده از این برنامه رایگان است.
لینک نصب نرم‌افزار در کافه بازار: https://cafebazaar.ir/app/com.tishka.darugiahi
آدرس وبسایت: www.akairan.com
اکسیر سبز-طب سنتی
| توسعه‌دهنده: استودیو ستاره بنفش |
| تعداد نصب: ۵۰۰۰ |
| امتیاز: ۴.۷ بر اساس نظر ۱۷۴۳۱ نفر کاربر |
معرفی اپلیکیشن
اکسیر سبز بانک اطلاعاتی جامع گیاهان دارویی و فراورده‌‌های گیاهی مانند عرقیات، شربت‌ها، دمنوش‌ها، میوه‌ها و نکات سلامتی است. این اپلیکیشن شبکه‌ی اجتماعی گیاهان دارویی است.
خدمات ارائه شده توسط اپلیکیشن
- تقسیم‌بندی کاربردی گیاهان دارویی و معجون‌ها
- ارائه‌ی اطلاعات دسته‌بندی شده از جمله تاریخچه، فواید، استفاده و مضرات برای هر گیاه دارویی
- پیشنهاد درمان‌های گیاهی و طب سنتی برای هر بیماری بر اساس مکان هر اندام در بدن
نحوه عملکرد
در صفحه‌ی اصلی اپلیکیشن ۴ قسمت اصلی دیده می‌شود:
- مجموعه‌ی گیاهان: در این قسمت اطلاعات مربوط به گیاهان دارویی شامل تاریخچه، فواید، مضرات، کاربرد و چگونگی مصرف گرد‌آوری شده است. مکان رویش هر گیاه روی نقشه نیز در امکانات مشاهده می‌شود اما این قسمت به درستی کار نکرده و تقریبا مکان تمام گیاهان را در یک محل نشان می‌دهد. کاربران می‌توانند محل رشد گیاه را در اپلیکیشن ذخیره و ثبت کنند.
- معجون‌ها: شامل عرقیات، شربت‌ها، میوه‌ها و دمنوش‌ها است. در هر قسمت کاربرد و تصاویر مرتبط جمع‌آوری شده‌است.
- سلامتی: این قسمت تصویری گرافیکی از بدن انسان را نشان می‌دهد که براساس نوع بیماری و محل قرارگیری اندام در بدن می‌توان قسمت مورد نظر را انتخاب کرده، سپس بیماری مورد نظر را انتخاب و نسخه‌های متنوعی از ترکیبات گیاهان دارویی، مقدار و چگونگی مصرف قابل مشاهده‌است.
- نکات برگزیده: در این قسمت مقاله‌های مختلفی در مورد خواص دارویی، نگهداری از گیاهان دارویی و درمان‌بیماری با استفاده از گیاهان دارویی جمع‌آوری شده‌است.
تحلیل کاربردی اپلیکیشن
خدمات شاخص
- گرافیک بسیار خوب و فضای آسان کاربری
- ارائه‌ی نسخه‌های درمانی بر اساس قسمت‌ها و اندام‌های مختلف بدن
- امکان اضافه کردن یادداشت شخصی
- جستوجوی کاربردی براساس بیماری و نام گیاهان و میوه‌ها
- بانک اطلاعاتی کامل
- مشاهده‌ی نظرات کاربران دیگر در مورد هر معجون و گیاه دارویی
پشتوانه علمی
منابع علمی معتبری معرفی نشده‌است.
قیمت‌گذاری
در هر بخش قسمت‌هایی رایگان وجود دارد اما برای استفاده‌ی کامل از همه‌ی امکانات کاربر باید مبلغ ۴۹۰۰ تومان برای استفاده‌ی کامل از قسمت گیاهان دارویی ۱۹۰۰ تومان، معجون‌ها ۱۹۰۰ تومان و اکسیر سلامتی ۱۵۰۰ تومان پرداخت نماید. قسمتی تحت عنوان معرفی و حمایت در اپلیکیشن وجود دارد که کاربران می‌توانند از این اپلیکیشن حمایت مالی انجام دهند.
لینک نصب نرم‌افزار در کافه بازار: https://cafebazaar.ir/app/com.violetstar.exir
نبود نظارت، تشویق به خود درمانی و به خطر افتادن سلامت افراد در اپلیکیشن‌های گیاهان دارویی
استفاده از گیاهان دارویی و توجه به فرصت‌های موجود در این صنعت می‌تواند در بهبود سلامت جامعه و کمک به اقتصاد کشور نقش بسزایی داشته باشد. طب سنتی و گیاهان دارویی در ایران قدمت تاریخی داشته و با اعتقادات و فرهنگ مردم گره خورده است.
به همین دلیل نیاز است در راستای سیاست‌های سلامت عمومی و افزایش سواد بهداشتی جامعه دستگاه‌های نظارتی توجه ویژه‌ای به این قسمت داشته باشند.
باور‌های اشتباهی مانند نداشتن عوارض جانبی گیاهان دارویی، موثرتر بودن آنها نسبت به داروهای شیمیایی و عدم تداخل گیاهان دارویی با یکدیگر می‌تواند برای افراد خطر آفرین باشد.
در اپلیکیشن‌های این دسته اطلاعات خوبی جمع‌آوری شده است اما بیشتر آنها افراد را تشویق به مصرف خودسرانه‌ی این گیاهان بدون نظر پزشک می‌نمایند؛ به طور مثال درمان آریتمی‌های قلبی با تهیه دمنوش‌های مختلف و بدون مراجعه به پزشک و انجام معاینات قلبی.
تداخلات داروهای گیاهی با یکدیگر و یا داروهای شیمیایی در این اپلیکیشن‌ها کمتر بررسی شده‌است و هشدار ویژه‌ای به افراد مبنی بر مراجعه و مصرف معجون‌ها و ترکیبات زیر نظر پزشک متخصص داده نشده است.
در قسمت تهیه‌ی نسخه‌ها و یا انواع دمنوش‌ها و معجون‌ها اشاره‌ای به استاندارد‌های دقیقی در رابطه با تهیه گیاهان نشده‌است. میزان ترکیبات شیمیایی گیاهان در طول دوره‌ی پرورش تغییر کرده و چگونگی تهیه‌ی آنها نیز اثر‌گذار است که می‌تواند بهداشت و سلامت افراد را در بلند مدت تحت تاثیر قرار‌دهد. مصرف بسیاری از داروهای گیاهی مناسب درمان برخی بیماری‌ها نیستند. لذا نظارت دقیق و توجه ویژه‌ی دستگاه‌های نظارتی در این حوزه بسیار حائز اهمیت است.
