زمانی که از 5G صحبت میشود، آشنایی عموم افراد با آن از دیدگاه سرعت است. اما برای وارد شدن این فناوری به یک صنعت و استفاده از آن در فضایی مانند خدمات سلامت، باید به گونه‌‌ای دیگر و با نگاهی جامع‌تر به آن توجه کرد. 5G یک کاتالیزور و منبع سوخت برای ایجاد تحول قابل‌توجه در فضای نوآوری است.
در این سخنرانی راد کروز (Rod Cruz)، مدیر کل راهکارهای سلامت شرکت مخابرات امریکا (AT&T) در مورد خصوصیات و قابلیت‌های فناوری 5G صحبت می‌کند. وی نمونه‌هایی از کاربردهای آن در خدمات سلامت را مطرح میسازد. این سخنرانی در نشست سلامت دیجیتال، در حاشیه‌ی نمایشگاه بین‌المللی CES2020 انجام شده است.
شبکه‌ی 5G، چیزی فراتر از سرعت
«تحول دیجیتال حاصل از 5G فراتر از سرعت است. ابَر سرعت است. اوایل سال گذشته، شرکت مخابرات آمریکا اولین شرکتی بود که توانست در یک آزمایش 5G، سرعت 2 گیگابایت در ثانیه را برای انتقال در یک طیف موج میلی‌متری به دست آورد. این سرعت در مقایسه با سرعت 4G LTE صد برابر بیشتر است. از نظر تئوری می‌تواند تا 20 گیگابایت سرعت دانلود و 10 گیگابایت سرعت آپلود را فراهم آورد. بنابراین واقعا می‌تواند زیرساخت‌های یک شبکه‌ی ثابت بی‌سیم را در یک محیط موبایل قرار دهد. اما 5G چیزی فراتر است. یک پاسخگویی فوق‌العاده است که با تعریف تأخیر (latency) مفهوم می‌یابد. اگر به نحوه‌ی پاسخگویی شبکه فکر کنید موارد استفاده‌ی زیادی به ذهن خطور خواهد کرد که در آنها تأخیر به یک عامل اصلی تبدیل میشود»
تآخیر در شبکه، مدت زمانی است که برای ارسال یک درخواست از مبدا به مقصد طول می‌کشد. هرچه مقدار این پارامتر به صفر نزدیک‌تر باشد، عملکرد شبکه بهتر ارزیابی میشود.
دستیابی به میلیون‌ها نقطه اتصال
راد کروز ویژگی بسیار مهم دیگر 5G را حجم عظیم اتصالات (connectivity) معرفی می‌کند. یک شبکه‌ی WiFi می‌تواند حداکثر 250 اتصال در هر نقطه‌ی دسترسی داشته باشد. شبکه‌ی 4G LTE می‌تواند ده‌ها هزار اتصال در هر آنتن یا نقطه‌ی دسترسی فراهم کند. اما 5G می‌تواند اتصال میلیون‌ها دستگاه و نقاط انتهایی را به یک آنتن یا نقطه‌ی دسترسی امکان‌پذیر کند. این ویژگی قابلیت‌های بسیاری را به ارمغان آورده و احتمالات بی‌پایانی را مطرح میسازد.
ویژگی مهم دیگر فناوری 5G، سازگاری بالا، یعنی تغییرپذیری در پاسخ شبکه یا جیتر (jitter) است. جیتر در تعریفی ساده، میزان اختلاف در زمان رسیدن بسته‌های داده به مقصد است. کیفیت کارکرد صدا و تصویر به شدت به جیتر وابسته است. پارامترهای جیتر و تأخیر شبکه، عواملی هستند که بر ارتباطات واضح و تجربه‌ی کاربری تأثیر مستقیم دارند.
جیتر بر قابلیت‌هایی مانند وسایل نقلیه‌ی خودکار، جراحی رباتیک از راه دور و موارد دیگر که نیاز به تعامل بلادرنگ و بدون افزایش زمان پاسخ دارند، بسیار تأثیرگذار است.
چرا تأخیر در سیستم‌ها اهمیت دارد؟
«چرا تأخیر مهم است؟ به عنوان یک نمونه، از دیدگاه فناوری AR/VR به حرکت من توجه کنید. اگر من چشمانم را بچرخانم و از یک نقطه‌ی اتاق به نقطه‌ی دیگر نگاه کنم، مغز من برای محاسبه‌ی دقیق اطلاعات به 9-7 میلی‌ثانیه زمان نیاز دارد. اگر شما هدست AR/VR پوشیده باشید و در اثر این حرکت دچار سرگیجه یا حالت تهوع شوید، احتمالا در محدوده‌ی 20 میلی‌ثانیه قرار دارید. می‌توان تصور کرد که چرا تأخیر اهمیت دارد. این موارد اصطلاحات و نام‌گذاری‌های جدیدی هستند که در فناوری بی‌سیم مطرح شده‌اند و در گذشته مورد توجه نبوده‌اند».
روند تکامل شبکه‌های بی‌سیم در طول زمان
کروز در ادامه به طور مختصر تکامل شبکه‌های بی‌سیم را در گذر زمان مرور می‌کند.
در دهه‌ی 80، امکان برقراری مکالمه‌ی صوتی با استفاده از یک دستگاه تلفن همراه فراهم شد. سیستم‌ها می‌توانستند صدا را هدایت کنند. در دهه‌ی 90 قابلیت ارسال پیام کوتاه اضافه شد و عملکرد شبکه‌ی نسل دوم پیرامون انتقال صدا و پیام بود. نسل سوم و 3G، داده‌های اضافه‌ای را به همراه داشت و صداها و داده‌های تقویت‌شده منتقل می‌شدند. نخستین باری بود که شبکه‌ی بی‌سیم می‌توانست انتقال یک گیگابایت در ثانیه را انجام دهد. این رویداد در آن زمان پدیده‌ای انقلابی محسوب می‌شد.
امروزه شبکه‌های بی‌سیم، مبتنی بر LTE 4G هستند که تمرکز آن بر ارسال ویدیو است. در نهایت، 5G نقطه‌ی همگرایی تمام ویژگی‌های مختلف ذکر شده است. این شبکه فرصت بی‌پایانی از توانمندی و کاربرد و موارد استفاده را فراهم می‌آورد.
برنامه‌ی آینده‌ی صنایع بهره‌گیری از محاسبات لبه خواهد بود.
مورد دیگری که آقای کروز به آن اشاره می‌کند، محاسبات لبه است. محاسبات لبه امروزه در فضای 4G نیز استفاده میشود. اما با حرکت به سوی شبکه‌ی 5G، امکان استفاده از آن بیشتر فراهم خواهد شد.
محاسبات لبه (edge computing) پردازش داده‌ها در محلی نزدیک به منبع داده است. این روش مقدار داده‌ها و فاصله‌ای را که باید طی کنند کاهش می‌دهد. به طوری که پردازش سریع‌تر انجام شده و منجر به کارکرد بیشتر دستگاه میشود.
دو گرایش عمده‌ی بسیاری از صنایع، ابر (cloud) و تحرک‌‌پذیری (mobility) است. با توجه به این موضوع، بسیاری از حجم کاری، چه محاسبات و چه جمع‌آوری داده، در ابر مرکزی قرار گرفته است. ایده‌ی استفاده از محاسبات در لبه و نزدیک‌تر ساختن بار کاری، موضوعی است که تجربه‌ی تأخیر را مطرح میسازد.
پیش‌بینی میشود که تا سال 2025، 75 درصد شرکت‌ها از پردازش اطلاعات در لبه استفاده کنند. 93 درصد از آنها تا سال آینده در زمینه‌ی محاسبات لبه سرمایه‌گذاری خواهند کرد.
بنابراین در 5G تمرکز نه تنها بر سرعت که بر تأخیر و همچنین محاسبات لبه است.
نمونه‌هایی از موارد استفاده‌ی 5G در خدمات سلامت
راد کروز در ادامه‌ی صحبت‌ها به نمونه‌هایی از موارد استفاده‌ی فناوری 5G در خدمات سلامت می‌پردازد. او خاطر نشان می‌کند که صنعت سلامت نسبت به صنایع دیگر کمتر راهبر و نوآورانه عمل کرده و چندین سال عقب‌تر از آنها است. او این نکته را مطرح می‌کند که هر شرکت و سازمان باید به دور از هیاهویی که 5G به همراه آورده است، بر مشکلی که نیاز به راه‌حل دارد تمرکز کند. آخرین مسئله‌ای که نیاز به حل شدن دارد، شرایط اتصال است.
در ادامه‌ی این سخنرانی او سه مورد از موارد استفاده را که با همکاری شرکت مخابراتی AT&T راه‌اندازی و اجرا شده‌اند شرح می‌دهد.
انتقال پرونده‌های بزرگ تصویربرداری
اولین مورد، استفاده از شبکه‌ی 5G برای انتقال پرونده‌های بزرگ تصویربرداری است. سال گذشته مرکز پزشکی راش (Rush) واقع در شیکاگو، اولین بیمارستانی بود که در ایالات متحده به 5G مجهز شد. یکی از موارد عمده‌ی استفاده از این سیستم، انتقال پرونده‌های بزرگ تصویربرداری در سراسر مجموعه بوده است.
در این سیستم پرونده‌ها اجزایی ثابت و بی‌حرکت نیستند که به یک مکان ثابت مربوط باشند. بلکه تبدیل به یک بسته‌ی تصویربرداری می‌شوند که قابلیت جابجایی در محیط دارند. می‌توان اطلاعات را به هر جایی که پزشکان، متخصصان و تیم نیاز دارند انتقال داد تا به صورت بلادرنگ ارزیابی شوند.
علاوه بر آن، می‌توان هوش مصنوعی را به سیستم اضافه کرد تا آن را با پایگاه داده‌های دیگر مقایسه کند. سیستم می‌تواند بخشی را که نیازمند تحلیل و تمرکز بیشتر توسط پزشک است، برجسته سازد. بیمارستان راش نمونه‌ای از بهره‌گیری خدمات سلامت از 5G، اتصالات، جیتر و تأخیر است.
استفاده از فناوری AR/VR در درمان‌های شناختی- رفتاری
مورد دومی که کروز به آن اشاره می‌کند، استفاده از درمان‌های شناختی- رفتاری با استفاده از AR/VR است. این روش در مرکز Detailed Health در فلوریدا مورد استفاده قرار گرفته است. راهکار پیشنهادی می‌تواند به جای استفاده از اپیوئیدها و داروهای دیگری که ممکن است موجب اعتیاد شوند به کار گرفته شود. این درمان‌ها با فراهم آوردن شرایطی مانند پیاده‌روی همراه با مراقبه یا نشستن در ساحل، شرایط حواس‌پرتی و جدا شدن از درد و شرایط جسمانی را برای بیمار فراهم می‌کنند.
آموزش و تمرین در فضاهای پزشکی
مورد سوم که در حوزه‌ی خدمات سلامت بسیار حائز اهمیت است، آموزش و تمرین است.
«زمانی که یک سخنرانی انجام میشود، 10 درصد از اطلاعات در اختیار شما قرار می‌گیرد، اگر تجربه‌ی کار عملی به آن اضافه شود، این عدد به 90 درصد می‌رسد. این حوزه زمینه‌ی بسیار مهم دیگری است که فعالیت‌های زیادی در آن در حال انجام است.
تلاش‌‌های بسیاری برای ایجاد تغییر در نحوه‌ی آموزش در فضای پزشکی انجام میشود. هدف چیزی فراتر از آموزش به دانشجویان پزشکی است. یک جراح شناخته‌شده‌ی جهانی می‌تواند از این طریق و از راه دور، متخصصان دیگر را راهنمایی کرده و به آنها آموزش دهد. فناوری 5G امکان تجربه‌ی کار عملی را فراهم می‌کند. شرکت Brain lab در همکاری با AT&T فعالیت‌هایی در این زمینه داشته است.
شما می‌توانید آموزش‌های حجیم را با سرعتی که می‌خواهید به صورت سه‌بعدی مجازی‌سازی کنید، تصاویر را به اطراف حرکت دهید، می‌توانید درون آن قدم بزنید. این قابلیت هم فرصت یک تمرین آموزشی را فراهم می‌کند و هم می‌تواند در طول عمل جراحی واقعی، به صورت واقعیت افزوده مورد استفاده قرار گیرد.»
نمونه‌های ذکر شده تنها مثال‌های محدودی از کارهایی بودند که در این فضا قابل انجام هستند. 5G مانند منبع سوخت و کاتالیزوری خواهد بود که باعث نوآوری‌های زیادی در صنعت سلامت میشود. برای اینکه بتوان از ارزش پیشنهادی ارائه شده توسط شبکه‌ی 5G استفاده کرد، باید بررسی شود که چگونه می‌توان از آن بهره‌برداری کرد؟ چگونه داده‌ها استخراج می‌شوند؟ چگونه عملکرد در زمان واقعی می‌تواند نتایج مورد انتظار را ارائه کند؟
Digital Health Summit، محلی برای ارائه جدیدترین نوآوری‌های سلامت دیجیتال
نشست سلامت دیجیتال (Digital Health Summit)، که توسط Living in Digital Time برگزار میشود، رویدادی است که هر سال در نمایشگاه بین‌المللی الکترونیک مصرف‌کننده (CES) در لاس‌وگاس برگزار میشود. این رویداد یکی از گسترده‌ترین طیف‌های مخاطبان سلامت و فناوری در جهان را دارد. هدف از برگزاری این نشست، ارائه و بررسی نوآوری و پیشرفت‌ها در زمینه‌ی ژنومیک، سیستم‌های تشخیصی، پوشیدنی‌ها، تله‌هلث و موارد دیگر در بازار سلامت الکترونیک و دیجیتال است.
