آینده‌ی سرمایه‌گذاری در استارتاپ‌های سلامت دیجیتال از هر زمان دیگری روشن‌تر است. فرصت‌های بی‌شمار سلامت دیجیتال برای سرمایه‌گذاران در کنار رشد سرمایه، ارزش‌آفرینی منحصربه‌فردی را در سطح ملی و بین‌المللی به ارمغان می‌آورد.
به علاقمندان به سرمایه‌گذاری در حوزه‌ی سلامت دیجیتال توصیه می‌شود که به موضوعات تله‌مدیسن، زنجیره‌ی خدمات سلامت و ارزش‌های آینده‌ی سلامت مانند افزایش کیفیت، کاهش هزینه‌ها و بهبود دسترسی توجه ویژه داشته باشند. در این مقاله موضوعاتی که برد سرمایه‌گذاری بهتری دارند و آن مواردی که خطر بالاتری دارند، توضیح داده شده است.
سرمایه‌گذاری در سلامت دیجیتال همچنان در حال رشد است!
برخلاف بسیاری از صنایع که به دلیل همه‌گیری کرونا و مشکلات مختلف اقتصادی و اجتماعی که به واسطه آن ایجاد شده، دچار افول و کاهش سرمایه‌گذاری شده‌اند، حوزه‌ی سلامت و به‌ویژه حوزه‌ی سلامت دیجیتال مورد توجه سرمایه‌گذاران قرار گرفته است. در سال ۲۰۲۰ میزان سرمایه‌گذاران نسبت به ۲ سال گذشته رشد داشته است.
سرمایه‌گذاری جهانی در استارتاپ‌های سلامت دیجیتال در سال ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ به ترتیب ۸۰۱ قرارداد و ۱۴.۷ میلیارد دلار و ۷۶۳ قرارداد و ۱۳.۷ میلیارد دلار بوده است. تا نیمه‌ی سال ۲۰۲۰ میزان سرمایه‌گذاری در استارتاپ‌های سلامت دیجیتال از ۳۸۲ قرارداد ۹.۲ میلیارد دلار بوده است.
با این حال برخی پیش‌بینی‌ها بیان می‌کرد که شاید این رشد و اقبال سرمایه‌گذاری در سلامت دیجیتال که به دلیل شیوع کووید-19 اتفاق افتاده، پس از کنترل همه‌گیری فروکش نماید و اشتیاق سرمایه‌گذاران به حوزه‌ی سلامت دیجیتال کاهش یابد اما روند رشد سرمایه‌گذاری در سومین فصل سال ۲۰۲۰ نیز ادامه پیدا کرد.
در فصل سوم سال ۲۰۲۰ رکورد غیرقابل باور از سرمایه‌گذاری سلامت دیجیتال در آمریکا ثبت شد. در این فصل تعداد ۱۰۹ قرارداد به ارزش ۴.۶ میلیارد دلار بسته شد که در مقایسه با فصل اول و دوم سال ۲۰۲۰ که به ترتیب ۸۲ قرارداد به ارزش ۲.۹ میلیارد دلار و ۸۹ قرارداد به ارزش ۲.۴ میلیارد دلار بودند، رشد خیره‌کننده‌ای داشته است. مقدار سرمایه‌گذاری فصل سوم ۲۰۲۰ نسبت به همین فصل در سال ۲۰۱۹ که ۶۶ قرارداد به ارزش ۱.۵۵ میلیارد دلار بوده، بیش از ۳ برابر افزایش داشته است.
بر این اساس پیش‌بینی می‌شود که تمایل سرمایه‌گذاران به حوزه‌ی سلامت دیجیتال بیشتر نیز شود و همچنان شاهد رشد سرمایه‌گذاری در این حوزه باشیم اما لازم است که سرمایه‌گذاران، به‌ویژه آنان که به‌صورت تخصصی در حوزه‌ی سلامت فعالیت نمی‌کنند به برخی از روندها و نکات توجه ویژه داشته باشند تا بتوانند سرمایه‌گذاری موفقی را انجام دهند.
سلامت دیجیتال آمده است تا بماند!
روند ورود تکنولوژی‌های دیجیتال به آرامی در طی ۳۰ سال گذشته در حوزه‌ی سلامت آغاز شده اما موانع متعدد در برابر به‌کارگیری تکنولوژی در حوزه‌ی سلامت این روند را بسیار کند کرده است. همین امر سبب شده بود که بسیاری در مورد نفوذ تکنولوژی در سیستم سلامت و پیدا شدن جایگاهی ثابت و مستحکم برای آن شک داشته باشند.
اتفاقات سال ۲۰۲۰ بسیاری از موانع ورود تکنولوژی به حوزه‌ی سلامت را از سر راه برداشت. هرچند همچنان موانع زیادی وجود دارد اما به نظر می‌رسد که باور عمومی برای نیاز به استفاده از تکنولوژی‌های سلامت دیجیتال بسیار بیشتر شده است. افزایش توجه ذینفعان مختلف به سلامت دیجیتال، از جمله افزایش سرمایه‌گذاری و تسریع قانون‌گذاری و صدور مجوزها، این نوید را می‌دهد که بسیار زودتر از آنکه تصور می‌کردیم شاهد همه‌گیر شدن سلامت دیجیتال خواهیم بود.
تمامی شواهد نشان می‌دهد که سلامت دیجیتال به جزئی جدایی ناپذیر از سیستم‌های سلامت تبدیل خواهد شد. رشد و توسعه‌ی سلامت دیجیتال بیشتر در قالب نوآوری باز و با سرمایه‌گذاری‌های خصوصی در استارتاپ‌ها شکل می‌گیرد که فرصت‌های بیشماری را برای ارزش‌آفرینی فراهم می‌آورد.
تله‌مدیسن قاعده جدید حوزه سلامت است
تله‌مدیسن یا پزشکی از راه دور تا مدت‌ها به‌عنوان یک راهکار جانبی و غیرکاربردی شناخته می‌شد و مقبولیت زیادی نداشت. با نیازی که به واسطه‌ی همه‌گیری کرونا ایجاد شد، خدمات تله‌مدیسن تبدیل به راهکاری کاربردی گردید. اکنون پذیرش این خدمات در سیستم سلامت از ارائه‌دهندگان خدمت تا خدمات‌گیرندگان افزایش پیدا کرده و تمایل به استفاده از این راهکارها بیشتر شده است.
هر چند در ایران همچنان موانع قانونی برای رشد و توسعه‌ی تله‌مدیسن وجود دارد ولی با توجه به افزایش نیاز انتظار می‌رود که این موانع در آینده‌ی نزدیک برطرف شوند و زمینه برای رشد سریع‌تر خدمات تله‌مدیسن فراهم گردد.
خدمات تله‌مدیسن را نباید محدود به مشاوره‌های از راه دور دانست. منظور ما از خدمات تله‌مدیسن تمام خدمات حوزه‌ی سلامت است که می‌تواند از راه دور و با استفاده از تکنولوژی‌های نوین ارائه گردند. همچنان فضای نوآوری برای ارائه‌ی خدمات در این زمینه وجود دارد و می‌توان با سرمایه‌گذاری در ایده‌های نوآورانه ارزش‌های جدیدی در حوزه‌ی سلامت خلق نمود.
مراکز ارائه‌دهنده‌ی خدمات سلامت اکنون تحت فشار هستند
همه‌گیری کرونا مراکز ارائه‌دهنده‌ی خدمات سلامت را از هر نظر تحت فشار قرار داده است. تعداد مراجعات غیر اورژانسی کاهش پیدا کرده، فشارهای کاری بر پرسنل بهداشتی درمانی بسیار افزایش یافته و در مجموع درآمد مراکز به شدت کم شده است. این فشارها اقتصادی سبب می‌شود که فروش خدمات به مراکز بسیار سخت باشد.
در حال حاضر مدل‌های کسب‌وکاری که قصد فروش مستقیم به مراکز خدمات سلامت را دارند، تعداد مراجعه به مراکز را کاهش می‌دهند یا به هر نحوی سبب کاهش درآمد مستقیم مراکز می‌گردند، اقبال کمی برای ورود به بازار دارند.
سرمایه‌گذاران باید به این موضوع توجه داشته باشند که شاید در آینده مدل‌های مالی جدیدی برای مراکز ارائه‌ی خدمات سلامت تعریف شود و حتی مدل پرداخت سیستم سلامت به کلی تغییر کند و بسیاری از خدمات دیجیتال و نوآورانه مورد استقبال مراکز قرار گیرد، اما در حال حاضر خرید خدمات و محصولات غیرضروری توسط مراکز بسیار دور از انتظار است و بهتر است سرمایه‌گذاری را در مدل‌های کسب‌وکار دیگر متمرکز کرد.
زنجیره‌ی خدمات سلامت دیجیتالی خواهد شد
سلامت دیجیتال فقط مربوط به ارائه‌ی خدمات سلامت به بیماران یا مردم نیست. سلامت دیجیتال در حال نفوذ در تمام تار و پود زنجیره‌ی خدمات سلامت به‌ویژه زیرساخت‌ها و لایه‌های زیرین آن است. دیجیتالی شدن زنجیره خدمات سلامت ارزش‌های بیشماری را ایجاد می‌کند و می‌تواند کمک بسیار زیادی به افزایش بازده و بهبود خدمات سلامت نماید.
مثال‌های دیجیتالی‌شدن زنجیره‌ی خدمات سلامت بسیار زیاد هستند و در زمینه‌های مختلف نمونه‌های متعددی وجود دارد که از آن جمله می‌توان راهکارهای دیجیتال در کارآزمایی‌های بالینی و کشف دارو تا مدیریت منابع در سطوح و مراکز مختلف را نام برد.
ذینفعان حوزه‌ی سلامت پس از سال ۲۰۲۰ بیش از پیش به کاهش هزینه‌ها و بهینه کردن زنجیره‌ی خدمات فکر می‌کنند و رویکرد انتخابی بیشتر آن‌ها راهکارهای دیجیتال خواهد بود، اما دیجیتالی کردن زنجیره‌ی خدمات سلامت به سادگی انجام نمی‌شود و اغلب این راهکارها توسط استارتاپ‌ها توسعه پیدا می‌کنند. سرمایه‌گذاری در راهکارهای دیجیتال زنجیره‌ی خدمات سلامت انتخاب خوبی در سال ۲۰۲۱ خواهد بود.
در ارزش‌های آینده سلامت سرمایه‌گذاری کنید
سلامت دیجیتال در چند سال اخیر توانسته به خوبی خود را با چشم‌اندازهای آینده‌ی حوزه‌ی سلامت هم‌راستا نماید. امروزه تمام سازمان‌های سیاستگذار سلامت در سطوح ملی و بین‌المللی توجه ویژه‌ای به سلامت دیجیتال و راهکارهای آن دارند. برخلاف گذشته اکنون سیستم‌های سلامت از تکنولوژی‌هایی که به درستی در راستای اهدافشان توسعه داده شده باشند، استقبال می‌کنند؛ هر چند این پذیرش به آرامی انجام می‌شود اما ظرفیت آن وجود دارد.
بنابراین فرصت مناسبی است تا در ارزش‌های آینده‌ی سلامت و شکل‌دادن چشم‌اندازهای آن سرمایه‌گذاری کرد. به‌طور کلی استارتاپ‌های سلامت دیجیتال که رویکردی در راستای چشم‌اندازهای زیر باشند می‌توانند گزینه‌های خوبی برای سرمایه‌گذاری باشند:
- افزایش کیفیت مراقبت‌های بهداشتی درمانی
- کاهش هزینه‌های سیستم سلامت
- بهبود دسترسی به مراقبت‌های بهداشتی درمانی
استارتاپ‌های سلامت دیجیتال که در آینده برنده خواهند بود
برخی از موضوعات سلامت دیجیتال هستند که احتمال برد سرمایه‌گذاری در آن‌ها بیشتر است. البته همچنان باید تمام جوانب برای ارزیابی خطر و تحلیل آن را در نظر گرفت اما در مجموع به نظر می‌رسد این موضوعات در آینده مورد اقبال زیادی قرار می‌گیرند و سرمایه‌گذاران می‌توانند رشد قابل توجهی را تجربه کنند.
در سال ۲۰۲۱ به سرمایه‌گذاران سلامت دیجیتال پیشنهاد می‌شود که در موضوعات زیر سرمایه‌گذاری کنند:
- درمان‌ها و تشخیص‌های دیجیتال (digital therapeutics/diagnostics)
- راهکارهای دیجیتال زنجیره‌ی خدمات سلامت
- راهکارهای تحلیل پیشگویانه به‌ویژه مواردی که فرصت‌های درآمدی یا دسترسی به جامعه‌ی هدف جدید ایجاد کنند
- راهکارهای جمع‌آوری داده‌های تمیز به‌ویژه اگر پیش از این امکان دسترسی یا جمع‌آوری آن‌ها نبوده
استارتاپ‌های سلامت دیجیتالی که شانس زیادی ندارند
الزاما تمام راهکارهای سلامت دیجیتال شانس یکسانی برای نفوذ و رشد در بازار ندارند. با آغاز واکسیناسیون کووید – 19 و احتمال زیاد کنترل همه‌گیری کرونا، احتمالا شرایط در سال ۲۰۲۱ به سمت عادی شدن پیش خواهد رفت. این تغییرات در کنار همه‌ی فرصت‌هایی که به‌وجود می‌آورند، تهدیدهایی نیز به دنبال دارند.
برخی از موضوعات سلامت دیجیتال هستند که احتمالا اقبال خوبی برای رشد در سال ۲۰۲۱ نخواهند داشت و لازم است سرمایه‌گذاران نسبت به آن‌ها آگاه باشند.
از جمله موضوعات سلامت دیجیتال که در سال ۲۰۲۱ نباید در آن‌ها سرمایه‌گذاری کرد از قرار زیر هستند:
- راهکارهایی که برای ارائه‌دهندگان خدمات سلامت خطر داشته باشد و مشکلی اساسی از آنان را حل نکند
- راهکارهایی که سبب کاهش تعداد مراجعه‌ی بیماران به مراکز بهداشتی درمانی و درآمد مراکز شود
- راهکارهایی که پرداخت مالی بیماران و مردم را مستقیم یا غیرمستقیم افزایش دهد
- راهکارهایی که منحصرا برای شرایط پاندمی کرونا و متناسب با آن طراحی شده‌اند
مشاوره‌ی تخصصی سرمایه‌گذاری سلامت دیجیتال
برای سرمایه‌گذاری در حوزه‌ی سلامت دیجیتال و استارتاپ‌های این حوزه لازم است که دانش، تجربه و اطلاعات کافی در زمینه‌های سلامت، تکنولوژی‌های دیجیتال، کسب و کار استارتاپی و سرمایه‌گذاری در آن‌ها داشته باشید. اغلب سرمایه‌گذاران در تمامی این زمینه‌ها تخصص ندارند. به همین دلیل استفاده از مشاوران با تجربه و مسلط به این حوزه‌ها می‌تواند خطر سرمایه‌گذاری را به شکل قابل ملاحظه‌ای کاهش دهد.
از سوی دیگر با توجه به شرایط اقتصادی و اجتماعی کشور، تعداد استارتاپ‌های سلامت دیجیتال که ارزش سرمایه‌گذاری دارند، زیاد نیست و این تعداد محدود نیز به راحتی در دسترس نیستند.
اگر علاقمند به سرمایه‌گذاری در حوزه‌ی سلامت دیجیتال هستید، ما در مجموعه‌ی مدلین همراه شما هستیم.
