قلمروی علم داده در سلامت با دکتر مانی بیگی
در این ویدیو، دکتر مانی بیگی، دیتاساینتیست مارکتینگ دیجیکالا، دربارهی حیطه و قلمروی علم داده در سلامت توضیحاتی را ارائه میکند. وی این قلمرو را در سه زمینهی پایهای «دانش پزشکی و سلامت»، «ریاضیات و آمار» و «علوم کامپیوتری» تعریف میکند و لزوم تسلط یک متخصص علم داده بر هر بخش را شرح میدهد.
متن ویدیوی قلمروی علم داده در سلامت
قلمروی علم داده در سلامت را شاید بتوان با این دیاگرام ون (نمایش داده شده در تصویر) ساده کرد. در حقیقت علم داده (Data Science) ماحصل کنار هم قرار گرفتن این سه حیطه و قلمرو است و در نتیجهی این اجتماع، به حرفه یا رشتهای به نام علم داده میرسیم.
زمانی که از علم داده در پزشکی صحبت میکنیم باید در نظر داشته باشیم که در هر رشتهای، یکی از مهمترین و اولین پیشزمینههای این علم، داشتن دانش قلمرویی (Domain Expertise) در آن زمینه است. در زمینهی پزشکی، این دانش قلمرویی دانش پزشکی و حوزهی سلامت است. اساسا از آنجایی که رویکرد علم داده، حل مسئله و کمک به تصمیمگیری و حل مشکلات یک تجارت است، اطلاع و آشنایی از مفاهیم پایهی آن قلمرو یا تجارت از اهمیت بالایی برخوردار است؛ زیرا سبب میشود متخصصان علم داده بتوانند چالشها یا نیازها را درک کنند، متریکها و پیچیدگیهای آن زمینه را بفهمند و بهتر بتوانند پیچیدگیهای تکنیکال و مفاهیم تخصصی را برای ذینفعان (Stakeholder) توضیح و ارائه دهند. یعنی باید در بخشی از مهارتهای علم داده که قصهگویی (telling story) است، در حوزهی آن تجارت دانش زمینهای داشته باشیم تا بتوانیم به عنوان متخصص داده، تسکها را انجام و به خوبی به صاحبان تجارت تحویل دهیم.
بخش بعدی که یکی از بخشهای بسیار ضروری است، بخش آمار و ریاضیات است که پایه و اساس علم داده را ایجاد میکند. برای شروع کار به عنوان متخصص علم داده، یکی از اولین جلسات در شروع دورههای آموزشی، یادگیری و استفاده از مفاهیم پایهی ریاضیات و آمار است. وقتی از آمار و ریاضیات صحبت به عمل میآید، فقط صحبت از جبر خطی و ماتریسها نیست، فقط حرف از تستها و آزمونهای آماری نیست بلکه در مورد روشهای طراحی مطالعه نیز صحبت میکنیم. اینکه چگونه میتوان از این مدلها برای حل مسئله و گاهی اثبات و رد فرضیهها استفاده کرد نیز مورد بحث است.
اما باید دانست که اغلب مسائل علم داده به گونهای است که صاحب تجارت نیز نمیداند از کجا باید شروع کند و در ابتدا فرضیهای (Hypothesis) ندارد و متخصص علم داده باید او را راهنمایی کرده و مسئلهای را که با آن مواجه است، به سمت یک مسئلهی قابل حل هدایت کند. ما باید در حد پایه اطلاعات مدلسازی داشته باشیم تا بتوانیم ادامهی مسیر علم داده را طی کنیم.
ضلع سوم که بسیار مهم است و یکی از قسمتهایی است که مهارت هر چه بیشتر در آن منجر به تخصص بهتر در علم داده میشود، مهارتهای علوم کامپیوتری است. مهارتهای علوم کامپیوتری میتواند شامل دانستن زبان دیتابیس مانند SQL ،mongoDB یا آشنایی با دیتابیسهای noSQL باشد یا شامل پایگاه دادههای SQL، که در حال حاضر عمدتا دادههای پزشکی در تجارت را روی آنها ذخیره میکنیم. اما رویکردهای متفاوتی وجود دارد و گاهی ممکن است در مسیر خود ناچار شوید دیتابیسهای دیگری را فرا بگیرید و بیاموزید که چگونه با آنها کوئری (query) بزنید و بتوانید از آنها استفاده کنید.
این ویدیو، بخشی از درس «مقدمات علم داده و دادههای کلان سلامت» از مرحله مقدماتی آزمایشگاه نوآوری دیجیتال سلامت مدلین (مدلینلب) است. برای ثبتنام در این دوره و مشاهدهی کامل این ویدیو میتوانید به وبسایت medlean.ir مراجعه کنید.