بخشبندی بازار
مدل بخشبندی، هدفگذاری و جایگاهیابی (Segmentation, Targeting, Positioning) که به مدل STP معروف است، یک رویکرد استراتژیک و بسیار پرطرفدار در بازاریابی مدرن است. این مدل بر خلاف راهکارهای سنتی پیشین، تمرکز اصلی خود را بر گروههای مشتریان و نه محصولات قرار داده است. مدل STP به بازاریابها این امکان را میدهد که پیشنهادات خود را برای گروههای مختلف مشتریان اولویتبندی نمایند و بر اساس آن پیامهای مرتبط و شخصیسازی شده را برای هر گروه مشتری طراحی و ارسال نمایند.
سه بخش اصلی این مدل یعنی بخشبندی، هدفگذاری و جایگاهیابی در بازار در این مدل به صورت زیر تعریف میگردد:
بخشبندی بازار یا Segmentation، شامل شناخت راهکار و اصول مورد استفاده برای تقسیمبندی و تعیین مهمترین ویژگیهای هر بخش بازار است.
هدفگذاری بازار یا Targeting، شامل بررسی و ارزیابی جذابیتهای تجاری محتمل برای هر بخش بازار و انتخاب یک یا چند بخش به عنوان بخشهای هدف است.
جایگاهیابی در بازار یا Positioning، شامل توسعه و تعیین دقیق جایگاه محصول در بخش انتخاب شده و انتخاب ترکیب مناسب برای بازاریابی در هر بخش منتخب است.
این ویدیو بخشی از درس «تقسیمبندی بازار و برندینگ» در برنامه مدلینلب است که در آن، آیدا نجفی، مدیر مارکتینگ شتابدهنده کارا، به تعریف مفاهیم بخشبندی بازار، هدفگذاری و جایگاهیابی در بازار و راهکارها و ابزارهای پیادهسازی میپردازد و مثالهای مختلفی از رویکردهای مختلف برندها و کمپینهای بازاریابی آنها ارائه میدهد.
آیدا نجفی فارغ التحصیل رشته ی کارشناسی ارشد مارکتینگ از دانشگاه لیدز انگلستان است. او در حال حاضر مدیر مارکتینگ شتابدهنده کارا و پیشتر، مدیر مارکتینگ فروشگاه اینترنتی روبان بوده است. ایشان همچنین تجربه مارکتینگ در شرکتهای اینترنشنال از جمله لورال پاریس و سفورا را در کارنامه کاریاش دارد.
متن ویدیو «تقسیمبندی بازار و برندینگ»
شما با یک محصول هیچ وقت نمیتوانید همه افراد و مشتریان یک بازار را راضی نگه دارید. آدمهای داخل یک بازار کاملا متفاوت هستند و نیازهای متفاوتی دارند. هواپیماییها جزو اولین شرکتهایی بودند که به این نتیجه رسیدند و فهمیدند که اگر بازارشان را تقسیمبندی بکنند؛ هم میتوانند مشتری های خود را راضیتر نگه دارند و هم میتوانند درآمد خیلی بالاتری داشته باشند. مثلا هنگامی که شما وارد یک هواپیما میشوید، بخشبندی(segmentation) را به خوبی میتوانید ببینید و کاملا برای شما ملموس است. از در ورودی هواپیما که وارد میشوید، بخشبندیهای مختلفی را میبینید و آدمهای مختلفی که در هر کدام از این بخشبندیها نشستهاند اغلب اشتراکاتی دارند. قطعا اشتراک اصلی که به ذهن ما میرسد؛ میزان درآمد افراد در هر کلاس است.
به عنوان مثال شرکت هواپیمایی Easyjet به دنبال یک بخشبندی دقیق به وجود آمد. این شرکت مشاهده کرد که یک بخشبندی در سفرهای هوایی وجود دارد و آن این است که در پروازهای کوتاه داخل قارهای، مسافران تمایل دارند که با کمترین هزینه این پرواز ها را انجام دهند و از اینکه به ازای پرداخت کمترین هزینه، کمترین سرویس خدماتی را دریافت نمایند، راضی هستند. در واقع Easyjet (از لحاظ خدمات رفاهی) مانند یک اتوبوس هوایی است ولی بسیار پرطرفدار است. در واقع شرکت Easyjet به این دلیل به وجود آمد که این تقسیمبندی را شناخته بود .
تعریف دقیق بخشبندی بازار (segmentation) این است که شما یک بازار بزرگ را که آدمهای مختلف و زیادی دارد، به چند گروه تقسیم کنید که این گروهها ویژگیها و نیازهای مشترک دارند به صورتی که شما میتوانید نیازهایشان را به صورت یکدست تامین کنید. یعنی در نهایت شما بتوانید به وجه اشتراکهایی در این گروهها برسید که میتوانید نیازها و وجه اشتراکشان را با یک پیشنهاد(proposition)، محصول یا سرویس رفع کنید. به این کار نحوهی تقسیم کردن بازار میگوییم.