مدیتیشن و مراقبه به مجموعه راهکارها و روش‌هایی گفته می‌شود که در آن افراد با تمرکز و توجه بر یک شی، یک صدا، یک تصویر ذهنی، تنفس یا یک حرکت خاص، تلاش می‌کنند تا توجه خود را به سمت لحظه‌ی حال معطوف نمایند. مدیتیشن می‌تواند سطح استرس را کاهش دهد، احساس آرامش را تقویت نماید و به رشد بیشتر فردی و روانی کمک نماید.
مدیتیشن مفهومی است که از مذاهب شرقی مانند هندوییسم به دنیا معرفی شده است، اما استفاده‌ی گسترده‌ی آن میان گروه‌های مختلف مردم و ادعاهای فراوان درباره‌ی اثربخشی و فواید بی‌شمار آن، سبب شده تا پژوهش‌های علمی متعددی در مورد مدیتیشن و مراقبه انجام شود. به‌عنوان مثال از سال ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۵ بیش از ۲۱۶ برنامه‌ی پژوهشی با محوریت بررسی تاثیر مدیتیشن بر شرایط فیزیکی و ذهنی افراد انجام شده است. تا به امروز، امیدوارکننده‌ترین نتایج در مورد افسردگی، اضطراب و کنترل دردهای مزمن گزارش شده است.
با توجه به نتایج تجربی و پژوهشی و اقبال گسترده و روزافزون مردم به روش‌ها و راهکارهای مدیتیشن، لزوم و ضرورت آموزش درست و اصولی این راهکارها برای رسیدن به نتایج دلخواه بیش از پیش حس می‌شود. اپلیکیشن‌های موبایل با ارائه‌ی راهکارهای مدیتیشن به‌صورت ساده و گام به گام می‌توانند مدیتیشن را به بخشی ثابت از زندگی روزمره‌ی کاربران خود تبدیل کنند تا کاربران بتوانند از فواید آن بهره‌مند گردند.
با بررسی اجمالی اپلیکیشن‌های مدیتیشن و آرامش‌بخشی ایرانی در کافه بازار، به نظر می‌رسد که ارائه‌ی اطلاعات مفید، آموزش مراحل مختلف مدیتیشن و امکان انتخاب موسیقی‌های اختصاصی از مهم‌ترین خدماتی است که این اپلیکیشن‌ها به کاربران خود ارائه می‌دهند.
اپلیکیشن‌های مدیتیشن و آرامش‌بخشی در یک نگاه
براي يافتن اپليكيشن‌های مدیتیشن و آرامش‌بخشی از اطلاعات «نقشه اپليكيشن‌هاي سلامت ايران در سال 98» استفاده شده است. از ميان ۲۸۷۰ اپليكيشن حوزه‌ی سلامت، ۵۴ اپليكيشن در دسته‌ی «اپليكيشن‌های مدیتیشن و آرامش‌بخشی» قرار گرفته است. اين اپليكيشن‌های موجود در كافه بازار، به طور ميانگين ۲۸۳ نصب فعال داشته و امتیاز میانگین ۳.۵ را به خود اختصاص داده‌اند.
در این مقاله ۴ مورد از پرمخاطب‌ترین اپلیکیشن‌های مدیتیشن و آرامش‌بخشی ایرانی کافه بازار با بیش از ۱۰۰۰ نصب فعال را مورد بررسی قرار دادیم.
جدول مقایسه اپلیکیشن‌های مدیتیشن و آرامش‌بخشی
| مدیتیشن و مراقبه | کام | پله پله تا آرامش | موسیقی آرامش‌بخش برای ذهن و بدن | |
| مقالات آرامش‌بخشی | + | + | + | – |
| موسیقی آرامش‌بخش | _ | + | _ | + |
| جملات تاکیدی و مثبت‌اندیشی | – | + | + | – |
| پلنر روزانه | _ | + | _ | – |
| تصویرسازی اهداف | – | + | – | – |
| تعداد نصب فعال | 2000 | 1000 | 1000 | 1000 |
| امتیاز کسب‌شده | 4.7 | 4.8 | 4.5 | 4 |
| تعداد کامنت‌ها | 564 | 45 | 66 | 2056 |
بررسی اپلیکیشن‌های مدیتیشن و آرامش‌بخشی
اپلیکیشن مدیتیشن و مراقبه
| توسعه‌دهنده: نارون سافت |
| تعداد نصب: 2000 |
| امتیاز: 4.7 بر اساس نظر 564 نفر کاربر |
معرفی اپلیکیشن
اپلیکیشن «مدیتیشن و مراقبه» مجموعه‌ی کاملی از مقاله‌هایی درباره‌ی مراحل مختلف مراقبه، انواع روش‌های مراقبه و مراحل آمادگی برای مدیتیشن را در اختیار کاربر قرار می‌دهد و کاربر را در مسیر تجربه‌ی یک مراقبه و مدیتیشن کامل راهنمایی می‌نماید.
خدمات ارائه شده توسط اپلیکیشن
- راهنمای گام به گام آمادگی برای مدیتیشن
- انواع روش‌های مدیتیشن مانند روش مانترا، تراودا، نیلوفر هزاربرگ و غیره
- راهنمای کامل مراقبه به روش اوشو
- مجموعه مقاله‌هایی در مورد روش‌های غیراصولی و دام‌های مراقبه
نحوه عملکرد
با ورود به اپلیکیشن، کاربر به صفحه‌ی فهرست اپلیکیشن هدایت می‌گردد. در این صفحه می‌تواند بر حسب نیاز یکی از سه دسته زیر را انتخاب نماید:
- مراحل آمادگی مدیتیشن
- انواع روش‌های مراقبه
- مراقبه‌های اوشو
با ورود به هر کدام از سه دسته‌ی بالا، کاربر می‌تواند به مقاله‌های مرتبط با موضوع هردسته، دسترسی پیدا کند.
تحلیل کاربردی اپلیکیشن
خدمات شاخص
پوشش تقریبا کامل تمامی نکات در مورد روش‌ها و مراحل مختلف یک مراقبه‌ی درست در قالب مقاله‌های مختلف، مهم‌ترین ویژگی این اپلیکیشن به شمار می‌آید.
پشتوانه علمی
توسعه‌دهندگان این اپلیکیشن منابع اصلی مقالات خود را به شرح زیر معرفی کرده‌اند:
- کتاب ” چگونه مدیتیشن کنیم؟” نوشته‌ی دکتر لارنش شان، ترجمه‌ی نسرین محمدی، انتشارات هیرمند
- www.ranginak.blogsky.com
- www.doa1.blogfa.com
- www.seemorgh.com
- www.beytoote.com
قیمت‌گذاری
برای استفاده از خدمات این اپلیکیشن کاربر باید پیش از نصب، مبلغ ۷۰۰۰ تومان پرداخت نماید.
لینک نصب نرم‌افزار در کافه بازار: https://cafebazaar.ir/app/ir.narvansoft.meditation
اپلیکیشن کام
| توسعه‌دهنده: اینجا همه چی مثبته |
| تعداد نصب: 1000 |
| امتیاز: 4.8 بر اساس نظر 45 نفر کاربر |
معرفی اپلیکیشن
اپلیکیشن «کام» مجموعه‌ی کاملی از روش‌های انگیزشی، مدیتیشن و روش‌های برنامه‌ریزی را به کاربر ارائه می‌دهد تا بتواند ضمن برنامه‌ریزی برای رسیدن به اهداف خود با تکیه بر روش‌های مراقبه و جملات تاکیدی به آرامش نیز دست پیدا کند.
خدمات ارائه شده توسط اپلیکیشن
- ارائه‌ی جملات تاکیدی برای ایجاد انگیزه در رسیدن به اهداف مختلف
- انواع چالش‌های مختلف در مدت زمان ۷ تا ۲۱ روزه برای ایجاد عادت‌های مثبت
- بخش برنامه‌ریزی روزانه در قالب یک پلنر تصویری
- ارائه‌ی روش‌های مدیتیشن در ۸ موضوع مختلف که هرکدام شامل ۴ تا ۲۱ جلسه‌ی مختلف هستند
- بخش ویژن‌برد برای تعیین اهداف ماهانه و فصلی
نحوه عملکرد
با ورود به اپلیکشن، کاربر به بخش جملات تاکیدی وارد می‌شود. در قسمت پایین صفحه امکان دسترسی به دیگر تب‌ها شامل تب چالش، پلنر، مدیتیشن و ویژن‌برد برای کاربر فراهم شده است.
- در بخش انگیزشی، جملات تاکیدی در ۱۵ گروه مختلف از جمله خلاقیت، مهربانی، بخشش، جذب فراوانی و غیره ارائه شده است. در هر کدام از این بخش‌ها فایل‌های صوتی حاوی جملات تاکیدی قرار داده شده است.
- در بخش چالش، ۱۰ چالش مختلف در موضوعاتی مانند جذب خواسته‌ها، جذب ثروت، شاد زیستن و غیره تعریف شده‌است. با ورود به هر چالش مجموعه‌ای از تکالیف برای مدت زمان مشخص برای کاربر تعریف شده‌است تا بتواند به هدف مورد نظر خود برسد.
- در بخش پلنر کاربر این امکان را دارد تا برنامه‌ی روزانه‌ی خود را به طور کامل وارد نماید. افزون‌بر این امکان نوشتن شکرگزاری روزانه، جملات تاکیدی، اتفاقات مهم روز و کارهای مهم برای روز بعد نیز فراهم شده است.
- در بخش مدیتیشن، کاربر به مجموعه‌ای از موزیک‌های بی‌کلام ویژه‌ی مدیتیشن دسترسی خواهد داشت. این اپلیکیشن ۸ مدیتیشن مختلف برای آفرینش فراوانی، جذب فراوانی، من دوست‌داشتنی، سلامتی، کنترل درد، آرامش و تمرکز را در قالب برنامه‌های ۵ تا ۲۱ روزه تعریف کرده است.
- در بخش ویژن‌برد، کاربر می‌تواند تابلوی تصویرسازی اهداف خود را طراحی نماید و مهم‌ترین اهداف خود را تصویرسازی نماید.
توسعه‌دهندگان این اپلیکیشن در وبسایت خود، دفترچه‌های برنامه‌ریزی و پلنرهای محتلف را که به‌صورت موضوعی (پلنر سلامت، پلنر شاد زیستن وغیره) طراحی شده‌اند، برای فروش عرضه نموده‌اند.
تحلیل کاربردی اپلیکیشن
خدمات شاخص
امکان برنامه‌ریزی روزانه در بخش پلنر، قابلیت تصویرسازی اهداف در ویژن‌برد و ارائه‌ی مجموعه‌ی کاملی از جملات تاکیدی از خدمات شاخص این اپلیکیشن است.
پشتوانه علمی
توسعه‌دهندگان این اپلیکیشن منابع اصلی مقاله‌های خود را به شرح زیر معرفی کرده‌اند:
- کتاب “چهار اثر فلورانس اسکاول شین”، ترجمه گیتی خوشدل
- کتاب “هدف” از برایان تریسی، ترجمه مهدی قراچه‌داغی
- کتاب “راز شاد زیستن” اثر اندرو متیوس
- کتاب “صبح جادویی” اثر هال الرود
قیمت‌گذاری
دسترسی به سه بخش جملات تاکیدی، ویژن‌برد و پلنر در این اپلیکیشن رایگان است اما برای دسترسی به تمامی تمرین‌ها و تکالیف دو بخش مدیتیشن و چالش، کاربر باید پرداخت درون‌برنامه‌ای داشته باشد. کاربر می‌تواند برنامه‌ی خرید اشتراک خود را از میان ۴ حالت یک ماهه (۱۲۰۰۰ تومان)، سه ماهه (۳۰۰۰۰ تومان)، شش ماهه (۵۴۰۰۰ تومان) و یک ساله (۹۶۰۰۰ تومان) انتخاب نماید.
لینک نصب نرم‌افزار در کافه بازار: https://cafebazaar.ir/app/net.allpositivehere.android
آدرس وبسایت : http://allpositivehere.com
اپلیکیشن پله پله تا آرامش
| توسعه‌دهنده: صادق کارشکی |
| تعداد نصب: 1000 |
| امتیاز: 4.5 بر اساس نظر 66 نفر کاربر |
معرفی اپلیکیشن
اپلیکیشن «پله پله تا آرامش»، مجموعه مقاله‌هایی درباره‌ی راهکارهای رسیدن به آرامش ذهنی را به کاربر ارائه می‌دهد.
خدمات ارائه شده توسط اپلیکیشن
- ارائه‌ی مقاله‌های مختلف حاوی اطلاعات و راهکارهای گام به گام برای رسیدن به آرامش ذهنی
نحوه عملکرد
با ورود به اپلیکیشن، کاربر به صفحه‌ی فهرست اپلیکیشن هدایت می‌گردد. در این صفحه می‌تواند بر حسب نیاز یکی از ۱۲ دسته‌ی موضوعی را انتخاب نماید. این ۱۲ دسته عبارتند از:
- پله پله تا آرامش
- قواعد بیست‌گانه آرامش
- کلمات مثبت در زندگی
- شش فن قوی برای آرامش روحی
- زندگی آرام و دلپذیر
- ریلکسیشن به سادگی یک نفس
- برای آرامش اعصاب چه کنیم
- لحظاتی آرام
- رعایت نکاتی برای آرامش
- فاصله‌ی کوتاه تا آرامش
- اگر می‌خواهید همه عمر شاد باشید
- دستیابی به آرامش
با ورود به هر کدام از ۱۲ دسته‌ی بالا، کاربر می‌تواند به مقاله‌های مرتبط با موضوع هر دسته، دسترسی پیدا کند.
تحلیل کاربردی اپلیکیشن
خدمات شاخص
این اپلیکیشن نسبت به اپپلیکیشن‌های مشابه خود، خدمات شاخصی ندارد.
پشتوانه علمی
توسعه‌دهندگان این اپلیکیشن، برای اطلاعات ارائه‌شده منبعی معرفی نکرده‌اند.
قیمت‌گذاری
دسترسی به تمامی خدمات این اپلیکیشن رایگان است.
لینک نصب نرم‌افزار در کافه بازار: https://cafebazaar.ir/app/com.kareshki.aramesh
اپلیکیشن موسیقی آرامش‌بخش برای ذهن و بدن
| توسعه‌دهنده: حامد طاهری |
| تعداد نصب: 1000 |
| امتیاز: 4 بر اساس نظر 2056 نفر کاربر |
معرفی اپلیکیشن
اپلیکیشن «موسیقی آرامش‌بخش برای ذهن و بدن»، با تکیه بر توانایی موسیقی برای ایجاد آرامش و رفع فشار، نگرانی و اضطراب روزانه، اقدام به ارائه‌ی مجموعه کاملی از موسیقی‌های آرامش‌بخش طبیعی نموده است.
خدمات ارائه شده توسط اپلیکیشن
- ارائه‌ی بیش از ۲۰ موسیقی آرامش‌بخش با امکان انتخاب آن‌ها به‌عنوان آهنگ هشدار، آهنگ گوشی یا آهنگ پیام
نحوه عملکرد
با ورود به اپلیکیشن، کاربر به صفحه‌ی فهرست اپلیکیشن هدایت می‌گردد. در این صفحه کاربر با انتخاب گزینه‌ی اول به صفحه‌ی معرفی موسیقی‌ها وارد می‌شود. گزینه‌های دوم و سوم به ترتیب امتیازدهی به برنامه و پرسش‌های متداول هستند.
در بخش انتخاب موسیقی کاربر می‌تواند از میان بیش از ۲۰ موسیقی مختلف ارائه‌شده، گزینه‌ی مورد نظر خود را انتخاب و در صورت تمایل از آن به‌عنوان آهنگ هشدار گوشی خود استفاده کند.
تحلیل کاربردی اپلیکیشن
خدمات شاخص
- ارائه بیش از ۲۰ موسیقی طبیعی برای ایجاد حس آرامش و رهایی از اضطراب و استرس روزانه.
پشتوانه علمی
توسعه‌دهندگان این اپلیکیشن منبعی برای مطالب ارائه‌شده در این اپلیکیشن ذکر نکرده‌اند.
قیمت‌گذاری
تنها پنج مورد اول از موسیقی‌های ارائه‌شده در این اپلیکیشن به رایگان در اختیار کاربر قرار می‌گیرد. برای دسترسی به تمامی موسیقی‌های ارائه‌شده در این اپلیکیشن کاربر باید اشتراک کاربر طلایی این اپلیکیشن را به قیمت ۲۵۰۰ تومان خریداری نماید.
لینک نصب نرم‌افزار در کافه بازار: https://cafebazaar.ir/app/com.HtProduct.RelaxationMusic
مدیتیشن، تغییری در سبک زندگی
مدیتیشن، اصول و راهکارهای متعددی دارد که در کتاب‌ها و منابع مختلف به راحتی قابل دسترسی هستند اما اجرای آن به‌ویژه برای افراد تازه‌کار و کم‌تجربه می‌تواند چالش‌برانگیز یا حتی اضطراب‌آور باشد. در واقع تمرین مداوم و داشتن یک راهنمای اصولی و گام به گام می‌تواند افزون‌بر کاهش چالش‌های محتمل برای افراد، مدیتیشن را به تدریج به بخش ثابتی از زندگی افراد تبدیل نماید.
آنچه در طراحی این اپلیکیشن‌ها اهمیت دارد، ایجاد یک تجربه‌ی کاربری منحصربه‌فرد است که انگیزه‌ی کافی برای تغییر و پیگیری انجام تمرین‌ها در کاربران ایجاد نماید. استفاده از امکاناتی مانند یادآورهای انرژی‌بخش، امکان ثبت وضعیت روزانه یا نوشتن نظرات و احساسات کاربر پس از هر مدیتیشن، افزون‌بر ایجاد حس تعلق، به کاربر این فرصت را می‌دهد تا میزان پیشرفت خود را به صورت واقعی ارزیابی کند.
همچنین اپلیکیشن‌های مدیتیشن و آرامش‌بخشی باید این توانایی را داشته باشند تا نقش راهنما یا گورو (Guru) را برای کاربران خود ایفا کنند و در شرایط مختلف و گاهی اضطراب‌آور راهکارهای مناسب را با وی به اشتراک بگذارند. در نظر گرفتن امکان پرسش و پاسخ، معرفی مدیتیشن‌های اختصاصی برای شرایط پرتنش یا اندوهناک از جمله خدماتی است که توسعه‌دهندگان اپلیکیشن می‌توانند به کاربران خود ارائه نمایند.
امکان شخصی‌سازی تمرین‌ها با توجه به نیاز منحصربه‌فرد کاربر با روش‌های مبتنی بر هوش مصنوعی و افزایش تعامل واقعی میان کاربر و اپلیکیشن، می‌تواند هر اپلیکیشنی را به یک استاد و مشاور ممتاز تبدیل نماید که در شرایط مختلف می‌تواند کاربر را به بهترین شکل راهنمایی کند.
اپلیکیشن‌های ایرانی توانسته‌اند اطلاعات خوب و کمابیش جامعی را در مورد مدیتیشن به کاربران خود ارائه دهند و به نظر می‌رسد با تاکید بر ایجاد تعامل سازنده با کاربر و شخصی‌سازی اپلیکیشن می‌توانند به یک موقعیت ممتاز و اثرگذار دست یابند.
